Czym są kompetencje przekrojowe (transwersalne)?

Mówi się czasem, że pracodawcy zatrudniają za kompetencje twarde, a zwalniają za brak kompetencji miękkich. Wiedza i umiejętności dziedzinowe są ważne, ale co z kompetencjami, które można wykorzystać w wielu sektorach?

Kompetencje

Kompetencje przekrojowe (inaczej: transwersalne, transferowalne, przenaszalne) wyróżniają się tym, że można je wykorzystywać w różnych sytuacjach, kontekstach, zawodach, rolach, stanowiskach i branżach. Na przykład umiejętność krytycznego myślenia, znajomość języka obcego lub umiejętność zarządzania projektem przyda się zarówno w branży badawczej, jak i w przemyśle lub transporcie. Często kompetencje przekrojowe rozumie się jako rodzaj połączenia kilku umiejętności zawodowych: prowadzenie księgowości to umiejętność zawodowa, ale zarządzanie zespołem księgowych to kompetencja przekrojowa. Jeżeli ktoś potrafi zarządzać zespołem księgowych, to ma dobre podstawy do tego, aby zarządzać zespołem innych specjalistów. Rozwijanie kompetencji przekrojowych ułatwia przekwalifikowanie się i uzyskiwanie nowych umiejętności zawodowych. Zdobywanie takich kompetencji daje większe możliwości zatrudnienia, dzięki nim też łatwiej jest zaktualizować swoją wiedzę zawodową. Przypuszcza się również, że stosunkowo najwolniej poddają się automatyzacji, co oznacza, że osoby wykonujące zadania, do których niezbędne są kompetencje przekrojowych, nie zostaną tak szybko zastąpione przez systemy AI. 

Istnieją różne klasyfikacje kompetencji przekrojowych, w zależności od projektu czy strategii. Często są mylone z kompetencjami kluczowymi lub miękkimi. Kompetencje przekrojowe są pojęciem szerszym, tj. odnoszą się tak do niektórych kompetencji kluczowych (np. kompetencje informatyczne), jak i miękkich (np. zarządzanie czasem) oraz innych (np. myślenie krytyczne). Najbardziej charakterystyczne dla tego typu kompetencji jest to, że mogą być wykorzystywane w różnych dziedzinach życia, w życiu zawodowym lub/i prywatnym czy różnych branżach. 

W Moim Portfolio można gromadzić i opisywać dowody różnych kompetencji, w tym oczywiście kompetencji przekrojowych. Dowodami mogą być tu pliki tekstowe, graficzne, próbki prac czy filmiki.

W identyfikacji kompetencji przekrojowych pomoże nam Rama Kompetencji Transwersalnych, w której wyróżniono 12 kompetencji transwersalnych, rozpisanych na 8 poziomów złożoności.

W pracy doradcy, w identyfikacji, opisywaniu i dokumentowaniu kompetencji przekrojowych przydatna będzie Metoda Bilansu Kompetencji (MBK)