Spisując kompetencje, staniesz przed zadaniem wskazania konkretnej wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych. Może to być trudne. Na szczęście istnieją standardy, do których możesz się odnieść:

• wymagania w ogłoszeniu o pracę (jeśli dotyczą wiedzy, umiejętności i kompetencji społecznych);
• profile stanowisk;
• podstawy programowe kształcenia w zawodach;
• kwalifikacje zawarte w Zintegrowanym Rejestrze Kwalifikacji.

Czasem jednak trzeba będzie nazwać wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne, których nie ma w powyższych wymaganiach, a które posiadasz. Opisując je pamiętaj o tym, aby:

• użyć jednoznacznych sformułowań – nie powinny budzić wątpliwości lub być różnie interpretowane; każdy powinien je rozumieć w ten sam sposób; np.: „jest gotów do współpracy” można interpretować na różne sposoby, m.in. jako „chce współpracować w tej chwili”, jak i „zna zasady współpracy”;
• zapisy były zrozumiałe dla innych – unikaj skrótów myślowych i nadmiernych uogólnień; czasem lepiej użyć mniej specjalistycznego słownictwa (zwłaszcza przy opisywaniu umiejętności przydatnych w różnych branżach);
• używać – tam gdzie to możliwe – czasowników operacyjnych.

Czym są czasowniki operacyjne?

Czasowniki operacyjne nazywają działania dające się zaobserwować, sprawdzić i ocenić. Innymi słowy stosuje się je do opisania czynności, które mają być mierzalne.

Dzięki temu możliwe jest sprawdzenie, czy dana osoba (niezależnie od sposobu, w jaki się uczyła) ma wymaganą wiedzę, umiejętności i kompetencje społeczne (tzw. walidacja).

Czasowniki operacyjne można przyporządkować do pięciu kategorii wskazujących na rodzaj sprawdzanych umiejętności:

1. analityczne (analizować, badać, diagnozować, dowodzić, ewaluować, klasyfikować, interpretować, identyfikować, oceniać, prognozować, wykrywać, porównywać, przeliczać, uogólniać, wnioskować, uzasadniać, różnicować),
2. werbalne i komunikacyjne (charakteryzować, informować, objaśniać, krytykować, opisywać, przedstawiać, streszczać, wyjaśniać, wykazywać),
3. organizacyjne (planować, prowadzić, sporządzać, utrzymywać, dostarczać, gromadzić, przechowywać, sortować, przygotowywać, świadczyć usługi, ustawiać, zbierać, zapobiegać),
4. techniczno-manualne (mierzyć, konstruować, projektować, regulować, uzyskiwać, wykonywać, dobierać, stosować, łączyć, wstawiać),
5. zarządcze (decydować, kierować, integrować, mobilizować, kontrolować, rozwijać, śledzić, wytyczać, wyznaczać).

Listę przykładowych czasowników operacyjnych znajdziesz w materiale Opisywanie kwalifikacji nadawanych poza systemami oświaty i szkolnictwa wyższego. Poradnik. Często opierają się na tzw. taksonomii Blooma.